بررسی اقدام آمریکا در خروج از برجام و واکنش‌های مخالف از تهران تا سایر نقاط جهان

هشدارهای سه‌گانه‌ ظریف
همدلی| گروه سیاسی
مانوشاک خان‌محمدی
در روزهای پایانی اردیبهشت ماه امسال جهان منتظر تصمیم گیری آمریکا در مورد ماندن یا خروج از برجام و واکنش ایران به این اقدام است. آیا آمریکا برجام را زیر پا خواهد گذاشت؟! پاسخ ایران در صورت رد برجام از سوی آمریکا چه خواهد بود؟ این سوالاتی است که ذهن جهان سیاست را به خود مشغول کرده است. در این میان، مذاکرات و نشست‌ها و اظهارنظرهایی وجود دارد که شاید ما را به جواب این سوال نزدیک می‌کند. محمد جواد ظریف طی چند مصاحبه که با رسانه‌های خارجی داشته است بیان کرده که مواضع جمهوری اسلامی در قبال رد برجام از سوی آمریکا، اتخاذ شده است. برای رویارویی با این اقدام ازآمادگی کامل برخوردار است و گزینه‌هایی را مشخص کرده است که یکی از این گزینه‌ها از سرگیری فعالیت‌های هسته‌ای با سرعتی بیش از گذشته خواهد بود. در راستای حضور وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در نیویورک برای شرکت در یک اجلاس ویژه سازمان ملل، در شهر تورنتو کانادا روزهای یکشنبه و دوشنبه (2 و3 اردیبهشت ) وزیران امورخارجه کشورهای عضو گروه جی 7 همدیگر را ملاقات می کنند. یکی از موضوع‌های محوری نشست جی 7، مناقشه هسته‌ایی به ویژه مذاکراتی برای رسیدن به یک توافق همگانی دربارهی برجام است. این نشست در زمانی شکل میگیرد که آمریکا اعلام کرده در صورتی که اصلاحاتی در توافق برجام تا 22 اردیبهشت صورت نگیرد آمریکا به شکل یک جانبه از برجام خارج شده و تحریم‌هایی بر علیه ایران اعمال خواهد کرد.


محمد جواد ظریف که حضور خود در نیویورک را بهانه ی خوبی برای گفتوگو با گروه‌های فکری و رسانه ها دانست در مصاحب‌هایی با چند رسانه خارجی مواضع جمهوری اسلامی حول محور برجام توافق هسته‌ای اعلام کرد.
ظریف در این مصاحبه‌ها بیان کرد که برای این زمان تدابیری اندیشیده شده و گزینه‌هایی را انتخاب کرده است. وی روز یکشنبه پیش در مصاحبه اولیه‌اش با سی بی اس مطرح کرد: در صورت خروج آمریکا از برجام، جمهوری اسلامی برای از سرگیری فعالیت‌های هسته‌ای خود با «شتابی بیشتر» آماده است.
وی در پاسخ به این سوال که حتی با وجود مخالفت بقیه جهان، برنامه هسته‌ایی خود را از سر خواهید گرفت؟ گفت : بدیهی است که بقیه دنیا نمی‌توانند از ما بخواهند به طور یکجانبه و یک طرفه به اجرای یک معامله فسخ شده ادامه دهیم. البته تاکید کرد که در چنین صورتی باز هم هدف جمهوری اسلامی دستیابی به بمب اتمی نخواهد بود.
وزیر خارجه ایران به دیگر کشورها در رابطه با توافق‌های مشابه با آمریکا هشدار داد. ظریف گفت، خواست آمریکا برای ایجاد تغییراتی در برجام نشان می‌دهد که نباید با واشنگتن وارد مذاکره شد. به گفته ظریف، تلاش امانوئل مکرون و آنگلا مرکل نیز برای تعدیل مواضع ترامپ بی‌نتیجه است.
آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان در مصاحبهایی با یک شبکه تلویزیونی رژیم اسراییل از توافق هسته‌ای با ایران دفاع کرد و گفت یک توافق ناقص بهتر از هیچ است و با مسئولان این رژیم درباره برجام اختلاف نظر دارد. صدراعظم آلمان قراراست برای دیدار با دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا همرا با امانوئل مکرون به واشنگن سفر کند.
امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه در مصاحبه با شبکه «فاکس ‌نیوز» نظر خود را درباره توافق هستهای بیان کرد و از ضرورت ماندن آمریکا در برجام با ایران دفاع کرده بود.
ظریف در مصاحبه دیگری که با یک رسانهی خارجی به نام نیویورکر داشت مواضع جمهوری اسلامی بعد از رد برجام از سوی آمریکا را روشن کرد و سه گزینه مشخص اتخاذ شده در قبال چنین اقدامی را اعلام کرد و گفت که اگر آن‌ها می‌خواهند توافق را نابود کنند و گزینه‌هایی آماده دارند، باید با پیامدهای ناخوشایند آن نیز مواجه شوند.
وی گفت: اگر ترامپ از توافق خارج شود، ایران سه گزینه دارد، اول اینکه می‌تواند توافق را کنار بگذارد، از پایبندی دست بکشد و غنی‌سازی اورانیوم خود را از سر بگیرد و یا حتی آن را افزایش دهد، گزینه دوم ایران این است که از ساز و کار موجود در توافق استفاده کند که به هر یک از طرف‌ها اجازه می‌دهد که تا یک شکایت رسمی در کمیسیونی که برای رسیدگی به نقض توافق ایجاد شده است، مطرح کند. وی درباره ی گزینه سوم گفت ایران می‌تواند تصمیم به خروج از معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای بگیرد، اما تهران هنوز تصمیمی درباره اینکه باید کدام یک از گزینه‌ها را انتخاب کند را نگرفته است.
ظریف ادامه داد: مغرور بودن بسیار خطرناک است. ترامپ در طول ۱۵ ماه گذشته تلاش کرد تا با مانع‌تراشی در مسیر عادی سازی روابط تجاری با ایران این توافق را از بین ببرد. برای ایران بسیار مهم است که از منافع اقتصادی این توافق بهره ببرد.
وی درباره تلاش‌های اروپا برای توافق با آمریکا برای اعمال محدودیت‌های بیشتر برای ایران به منظور ماندن آمریکا در توافق هسته‌ای،‌ بیان کرد: هر سازشی که منجر به شروط جدید شود، به آن پایبند نخواهیم بود و باور نداریم که برای اجرای بهتر برجام مفید، ثمربخش یا سازنده است. آنها موضع ما را می‌دانند. تنها سناریویی که ما می‌توانیم با آن کنار بیاییم این است که اروپایی‌ها با دولت ترامپ گفت‌وگو کنند تا آنها یک بار و برای همیشه، شروع به پایبندی به توافق کنند.
این سخنان در حالیست که در شهر تورونتوی کانادا در روزهای یکشنبه و دوشنبه (2 و3 اردیبهشت ) بین وزیران امور خارجه کشورهای عضو گروه «جی ۷" نشستی برگزار شد. یکی از محورهای بحث دربارهی برنامه جامع اقدام مشترک بوده است. آمریکا تمایل دارد که اروپا از این توافق دست بکشد. از سویی ترامپ از متحدان اروپایی خود خواسته تا به اصلاح نواقص موجود(از نظر او) در توافقنامه بپردازد.
رئیس‌جمهوری آمریکا به طور مشخص چهار خواسته دارد:
محدود کردن برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران
مقابله با رفتار بی‌ثبات کننده ایران در منطقه
دسترسی کامل بازرسان بین‌المللی به تمامی سایت‌های هسته‌ای و نظامی ایران
تغییر زمان‌بندی در برجام به نام «مقررات غروب خورشید» که به ایران اجازه می‌دهد پس از ۱۰ سال غنی‌سازی اورانیوم را بدون محدودیت از سر گیرد
از سوی دیگر، عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه ایران می‌گوید سرنوشت برجام به عنوان یک توافق تاریخی در معرض خطر قرار دارد. او در حاشیه دیدار با وزیر امور خارجه نروژ در اسلو، برجام را توافقی در حوزه امنیت خواند. خبرگزاری ایسنا می‌نویسد، وزیر خارجه نروژ طی ملاقات با عراقچی گفته که کشورش از حفظ و اجرای برجام حمایت می‌کند زیرا گزینه بهتری از آن وجود ندارد.
در همان نشست تورنتو پیشبینی می‌شود که لحاظ کردن مخالفت های دولت ترامپ با توافق هسته ای تلاش های کشورهای اروپایی برای رسیدن به توافقاتی است که بتوانند نظر امریکا را به خود جلب کنند زیرا طبق گزارشی که در نیویورکر آمده است مذاکرات به مراحل نهایی رسیده و تنها درباره ی «بندغروب» اختلاف نظرهایی وجود دارد. اروپا می خواهد از آمریکا تضمین بگیرد تا در راه مراودات تجاری با ایران مانع ایجاد نکند. که مدیر دفتر سیاسی تیلرسون، بریان هوک تلاش کرد تا شرکای اروپایی را برای رویکردهای سخت‌گیرانه‌تر علیه ایران برانگیزد اما طبق صحبتهای منابع دیپلماتیک به نیویورکر اولویت اصلی امانوئل مکرون و آنگلا مرکل، رهبران دولتی فرانسه و آلمان آن بوده که ترامپ را به هر ترتیب از ترک برجام در ماه مه باز دارند. در عین حال مقامات آمریکا در مورد امکان توافق با سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا بر سر برجام ابراز امیدواری کرده‌ و گفت‌گوها تا روز دوازدهم ماه مه سال جاری (۲۲ اردیبهشت) که زمان تصمیم مجدد دونالد ترامپ، برای تمدید تعلیق تحریم‌ها علیه ایران است، به طور فشرده ادامه خواهند داشت.
گفتنی است تصمیم نهایی خروج دولت ایالات متحده از برجام برعهده کنگره آمریکا خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
بررسی اقدام آمریکا در خروج از برجام و واکنش‌های مخالف از تهران تا سایر نقاط جهان استعفا بعد از خستگی از سرکوب نخست‌وزیر ارمنستان رفت دیروز تولد آهنگسازی بود که چند سالی غیبت داشت اما هرگز فراموش نشد میلاد «عندلیبی» در «همدلی» سخنگوی دولت در نشست هفتگی خود با اهالی مطبوعات و رسانه‌ها مطرح کرد: حصر رفع می‌شود «همدلی» رویکرد مردانه در مواجهه با ورزشکاران را بررسی کرد زنان ورزشکار غایبان بزرگ رسانه‌ها «الیور استون» اولین نشست در ایران را با طعنه به اصغر فرهادی برگزار کرد؛ فیلم‌های خسته‌کننده ایرانی، جایزه می‌برند! رئیس ستاد کل نیروهای مسلح: ایران مقابل آمریکا و متحدانش تسلیم نمی‌شود به مناسبت سالروز میلاد قیصر امین پور با اندکی تاخیر دردهای نگفتنی احسان اقبال‌سعید منتظر ادامه ترقه‌بازی در عربستان باشید! گزینه وزارت خارجه احتمالاً بدون رای کمیته روابط خارجی هم در سنا رای خواهد آورد مخالفت کمیته روابط خارجی سنای آمریکا با پومپئو ظهر دیروز در ستاد ارتش؛ فرمانده کل سپاه با فرمانده کل ارتش دیدار کرد صالح الصماد کشته شد